×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Zespół cieśni nadgarstka - objawy i leczenie

lek. Magdalena Wiercińska

Zespół cieśni nadgarstka to częsta choroba, której towarzyszą nieprzyjemne doznania w okolicy kciuka, palca wskazującego oraz połowy palca serdecznego. Obejmują one mrowienie, drętwienie, dyskomfort. Objawy często budzą w nocy i skłaniają pacjenta do strzepywania dłoni, co przynosi ulgę. Najskuteczniejszym leczeniem zaawansowanego zespołu cieśni nadgarstka jest operacja.

Co to jest zespół cieśni nadgarstka i jakie są jego przyczyny?

Zespół cieśni nadgarstka to zbiór objawów związany z uciskiem na nerw pośrodkowy przebiegający w kanale nadgarstka (zob. rycinę poniżej). Choroba ta należy do neuropatii uciskowych, co oznacza, że za niekorzystne zmiany w nerwie odpowiada ucisk mechaniczny.

Zespół cieśni nadgarstka może nie mieć uchwytnej przyczyny, ale zwykle towarzyszy różnym chorobom i stanom:

Nawyki powodujące wystąpienie zespołu cieśni nadgarstka to przede wszystkim powtarzające się jednakowe ruchy palców i nadgarstka, jak przy drobnych pracach ręcznych, pisaniu na klawiaturze, operowaniu myszką do komputera, jeździe na rowerze, grze na instrumentach itp. Sprzyjają temu niektóre zawody, dlatego zespół ten występuje częściej u sekretarek, muzyków, rzeźników. Czasem ucisk nerwu spowodowany jest urazem (np. złamaniem nadgarstka) lub obrzękiem struktur w kanale nadgarstka (np. w okresie ciąży).

Jak często występuje zespół cieśni nadgarstka?

Zespół cieśni nadgarstka występuje z częstością około 50 przypadków na 1000 osób. Choroba ta może wystąpić u osoby w każdym wieku, choć najczęściej pojawia się po 50. roku życia. Dotyka 3–6% społeczeństwa. Zmiany chorobowe występują w jednej ręce (zazwyczaj dominującej, czyli prawej u osób praworęcznych, lewej u leworęcznych) albo w obydwu. Kobiety chorują częściej niż mężczyźni.

Zespół cieśni nadgarstka - objawy

Objawami zespołu cieśni nadgarstka są najczęściej nieprzyjemne doznania w okolicy kciuka, palca wskazującego oraz połowy palca serdecznego. Obejmują one mrowienie, drętwienie, dyskomfort. Zazwyczaj dołącza do tego osłabienie mięśni, czasem z ich zanikiem. Choroba ta nie obejmuje palca małego.

Zespół cieśni nadgarstka
Ryc. 1. Zespół cieśni nadgarstka: A – przekrój poprzeczny przez dłoń, B – zakres unerwienia przez nerw pośrodkowy


Pacjenci często mają problem z wykonywaniem chorą ręką precyzyjnych ruchów, czują, że jest osłabiona. Czasem trzymane przedmioty wypadają im z rąk, chorzy nie mogą zacisnąć dłoni w pięść. Nie potrafią pracować na komputerze, mają problemy z pisaniem i wykonywaniem prac domowych. Objawy nasilają się w nocy, w pozycji uniesienia ręki do góry. Nieprzyjemne mrowienie i drętwienie często powodują, że pacjent budzi się w nocy i strzepuje dłoń, co przynosi ulgę. Czynności, które powodują zaostrzenie objawów to te wymagające wykonywania powtarzających się ruchów zginania nadgarstka lub unoszenia ręki, np. trzymanie telefonu, prowadzenie samochodu.

Na początku objawy mogą się pojawiać tylko okresowo, z czasem coraz częściej, a u części osób w końcu występują stale.

Niektórzy pacjenci odczuwają tymczasową poprawę przy strzepywaniu lub potrząsaniu nadgarstkiem, a także polewaniu rąk ciepłą wodą.

Co robić w przypadku wystąpienia zespołu cieśni nadgarstka?

W przypadku zaobserwowania u siebie objawów cieśni nadgarstka należy się zgłosić do lekarza. Czasem po wzmożonym obciążeniu ręki powtarzalnymi ruchami pojawiają się przemijające objawy zespołu cieśni nadgarstka – nie wymagają one zazwyczaj diagnostyki ani leczenia.

W jaki sposób lekarz ustala rozpoznanie zespołu cieśni nadgarstka?

Lekarz pyta o okoliczności, charakter dolegliwości, czas trwania i nasilenie w czasie. Ważne jest poinformowanie lekarza o chorobach przewlekłych, przyjmowanych lekach i ewentualnych urazach. Podczas badania zwróci uwagę na ewentualny zanik mięśni w obrębie dłoni i wykona testy z opukiwaniem nerwu i zginaniem nadgarstka. Zwykle objawy, ich przebieg oraz wynik badania przedmiotowego są charakterystyczne i pozwalają ustalić rozpoznanie. Pomocne jest wykonanie badań dodatkowych – przewodzenia nerwowego, elektromiografii, czasem USG lub obrazowania techniką rezonansu magnetycznego.

Leczenie zespołu cieśni nadgarstka

Metodę leczenia dobiera się w zależności od czasu trwania i zaawansowania choroby. U pacjentów z objawami łagodnymi i umiarkowanymi zaleca się leczenie zachowawcze, które w ciągu 2–6 tygodni prowadzi do poprawy, a po około 3 miesiącach obserwuje się najlepsze wyniki. Leczenie zachowawcze obejmuje stosowanie ortez na nadgarstek, wstrzyknięcia glikokorykosteroidów (czasem także glikokortykosteroidy doustnie), fizjoterapię, ultradźwięki lecznicze i ćwiczenie jogi.

W przypadku braku poprawy przeprowadza się leczenie operacyjne, które usuwa przyczynę zmian, czyli ucisk wywierany na nerw pośrodkowy. Leczenie takie przynosi długotrwałe i dobre wyniki w 70–90% przypadków.

Czy jest możliwe całkowite wyleczenie zespołu cieśni nadgarstka?

Tak, choć u niektórych pacjentów, szczególnie jeśli zespół cieśni wiąże się z chorobą przewlekłą, może nawracać.

Co trzeba zrobić po zakończeniu leczenia zespołu cieśni nadgarstka?

Po zastosowaniu leczenia chirurgicznego najczęściej niezbędna jest fizjoterapia, która pozwala na powrót do pełnej sprawności. Niekiedy konieczna jest zmiana wykonywanej pracy i wykluczenie zajęć obciążających nadgarstek.

Co trzeba zrobić, żeby uniknąć zachorowania na zespół cieśni nadgarstka?

Pojawienie się zespołu cieśni nadgarstka jest zwykle uwarunkowane współwystępowaniem nieprawidłowej budowy nadgarstka (wrodzony wąski kanał nadgarstka), wykonywaniem pracy w wymuszonej pozycji lub z użyciem wibrujących narzędzi, a także zaistnieniem niewielkiego urazu tej okolicy. Osoby szczególnie predysponowane do pojawienia się tego zespołu powinny na co dzień pamiętać o profilaktycznych ćwiczeniach rozciągających oraz prawidłowej postawie i odpowiedniej pozycji w czasie pracy. Wystąpieniu zespołu cieśni nadgarstka sprzyjają także takie choroby, jak: cukrzyca, niedoczynność tarczycy oraz nowotwory krwi.

28.06.2023
Zobacz także
  • Czy cukrzyca może mieć związek z chorobą stawów?
  • Jaki może być powód bólu nadgarstka?
  • Jak wykryć przyczynę bólu nadgarstków?
  • Ból ręki oraz ból nadgarstka
  • Ból stawów
Wybrane treści dla Ciebie
  • Ból ręki oraz ból nadgarstka
  • Choroby stawów wywoływane przez kryształy pirofosforanu wapnia (CPPD)
  • Zespół bolesnego barku
  • Reaktywne zapalenie stawów (zespół Reitera)
  • Infekcyjne (septyczne) zapalenie stawów
  • Zwyrodnienie stawu kolanowego – choroba zwyrodnieniowa stawu kolanowego
  • Przyczyny bólu łokcia
  • Młodzieńcze spondyloartropatie
  • Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa
  • Seronegatywne zapalenie stawów
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta