Co to jest kreatyna?
Kreatyna, to związek organiczny produkowany głównie przez wątrobę oraz nerki. Oprócz tego, źródło kreatyny dla człowieka stanowią pokarmy mięsne. Z wątroby, nerek i przewodu pokarmowego kreatyna przez krew przedostaje się do mięśni szkieletowych, w których to zgromadzone jest łącznie ok. 95% całkowitej ilości kreatyny w organizmie. Wykorzystywana jest w komórkach mięśni do produkcji i magazynowania związków wysoko energetycznych: pełni istotną funkcję w procesie skurczu mięśni, w postaci fosfokreatyny stanowi ważne bezpośrednie źródło energii dla procesów życiowych komórek oraz umożliwia ciągłą regenerację innego związku wysoko energetycznego – ATP.
Jakie są wskazania do badania kreatyny?
Najczęściej wykonywane jest badanie kreatyny w surowicy krwi, rzadziej stężenie kreatyny wydalanej z moczem. Wskazania do badania kreatyny stanowią podejrzenia uszkodzenia mięśni szkieletowych, które wynikają z choroby mięśni lub choroby pośrednio wpływającej na układ mięśniowy. Należą do nich dystrofie mięśniowe, zapalenie mięśni, nadczynność tarczycy, choroba Cushinga, urazy mięśni.
Jak przygotować się do badania kreatyny?
Pacjent do badania powinien zgłosić się na czczo, czyli przynajmniej 8 godzin po ostatnim posiłku.
Jakie są przeciwwskazania do badania?
Nie ma istotnych przeciwwskazań do badania kreatyny w surowicy i w moczu. Wystarczy pobranie niewielkiej ilości krwi żylnej lub próbki moczu.
Jak interpretuje się wynik badania?
Norma kreatyny we krwi: 0,2-0,7 mg/dl (15–53 µmol/l); mniejsze wartości prawidłowe kreatyny stwierdza się u mężczyzn (do 0,6 mg/dl), a większe u kobiet (do 0,9 mg/dl).
Norma kreatyny w moczu: 25–200 mg/dobę (190–1500 µmol/d).
Przyczyny zwiększenia stężenia kreatyny:
- dystrofie mięśniowe
- urazy mięśni
- nadczynność tarczycy
- dieta z dużą zawartością mięsa
- niewydolność nerek
- niewydolność krążenia
- ciąża i okres poporodowy (inwolucja macicy).
Zmniejszenie stężenia kreatyny występuje rzadko, związane jest przeważnie z defektem genetycznym. Konsekwencją są rozmaite zaburzenia neurologiczne i nerwowo-mięśniowe.
Dieta wegetariańska nie powoduje zmniejszenia stężenia kreatyny poniżej normy.